ELEKTRİK- ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ALANI

ALANIN AMACI:

Elektrik-Elektronik sanayi, küresel düzeyde hızla değişen pazar ve rekabet koşulları nedeni ile sürekli ve dinamik bir gelişim içindedir. Bu özellikleri nedeni ile Elektrik-Elektronik sanayi, stratejik bir sanayi olarak ülkelerin yakın ilgisini çekmekte ve bu sektör için devletler tarafından özel planlamalar yapılmaktadır. Özellikle hızla küreselleşmekte olan bu sektörde rekabet büyük yoğunluk kazanmakta ve sanayileşmiş ülkeler bu sektörün korunması ve rekabet gücünün geliştirilmesi için özel politikalar uygulamaktadırlar.
Elektrik-Elektronik Teknolojileri Alanı alanında yer alan meslek elemanlarını sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan meslekî yeterlikleri kazanmış nitelikli kişiler olarak yetiştirmek amaçlanmaktadır.

BU ALANDAKİ MESLEKLER:

Bobinaj, Büro Makineleri Teknik Servisi, Elektrikli Ev Aletleri Teknik Servisi, Elektromekanik Taşıyıcılar Bakım Onarım, Güvenlik Sistemleri, Haberleşme Sistemleri, Otomasyon Sistemleri, Yüksek Gerilim Sistemleri, Elektrik Tesisatları ve Pano Montörlüğü, Endüstriyel Bakım Onarım, Görüntü ve Ses Sistemleri

1-ELEKTRİK TESİSATLARI VE PANO MONTÖRÜ

Tanımı
Elektrik-elektronik alanında; bina içi ve dışı elektrik tesisatının ve tüm elektrik panolarının kurulumu ile ilgili işleri kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri

• Elektrik tesisat projelerini çizmek,
• Elektrik tesisat borusu ve kanalı döşemek,
• Çağırma tesisatlarını yapmak,
• Haberleşme ve bildirim tesisatlarını yapmak,
• Güvenlik tesisatlarını yapmak,
• Çağırma ve bildirim, haberleşme bakım onarımını yapmak,
• Dağıtım tabloları montajını yapmak,
• İç aydınlatma tesisatlarını yapmak,
• Dış aydınlatma tesisatlarını yapmak,
• Topraklama ve paratoner tesisini yapmak,
• Aydınlatma ve priz tesisatı bakım onarımını yapmak,
• Kuvvet tesisatını döşemek,
• Kuvvet tesisat bağlantılarını yapmak,
• Kuvvet tesis iç ve dış aydınlatmasını yapmak,
• Pano montaj hazırlığı ve malzeme montajı yapmak,
• Bara işlemek,
• Kuvvet tesis bakım onarımını yapmak,
• Teçhizata etiketleme/kodlama yapmak,
• Kablo montajı yapmak,
• Pano testini yapmak,
• Tesiste/Sahada pano montajı yapmaktır.

2-ENDÜSTRİYEL BAKIM ONARIM ELEMANI

Tanımı
Elektrik-elektronik alanında, fabrika, atölye vb. işletmelerdeki sistemlerin bakım ve onarımı ile ilgili işleri, kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri

• DC ve AC devre çözümlerini yapmak,
• Analog devre elemanlarını seçmek,
• Lojik devreleri tasarlamak ve kurmak,
• Dahilî ve haricî tesisatın bakım ve onarımını yapmak,
• Hassas lehimleme ve güç kaynağı işlemlerini yapmak,
• Bilgisayar ortamındaki işlemleri yapmak,
• Elektronik sistemlerin arızasını tespit etmek,
• Sistemlerin arızalarını gidermek,
• Elektrik makineleri ve kontrol sistemlerini kullanmak, bunların arızalarını gidermek,
• Dijital elektronik devreleri kurmak,
• Mikrodenetleyici ile devre dizayn edip sistemi çalıştırmaktır.

MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Bu alandaki mesleklerde çalışacak kişilerin; el ve gözlerini eş güdümlü kullanabilen, şekil ve uzay ilişkilerini görebilen, dikkatli ve sorumluluk sahibi olmalıdır; makine ve malzeme ile çalışmaktan hoşlanan, titiz ve özenli olarak çalışabilen, ekip halinde çalışmaya yatkın, soğukkanlı ve sabırlı çalışan, matematik ve fen bilimleri ilgili konularda başarılı, şekilleri doğru algılayabilen, sayılar ve şekiller arasındaki ilişkileri çabuk algılayabilen, teknoloji alanındaki yenilikleri takip eden kişiler olması gerekmektedir. 
Meslekte çalışacak kişilerin tüm duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirmelidir. El becerisine dayalı bir meslek alanı olduğundan, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmelidir. Ayrıca titizlik ve özen isteyen bir çalışma gerektirdiğinden kişinin sabırlı, dikkatli ve tedbirli olması gerekir. 
Mekanik konulara ilgili ve yetenekli, teknik resim çizme ve okuma becerisi gelişmiş alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan, sesleri ayırt edebilme yeteneğine sahip, ince ayrıntıları algılayabilen, ekip çalışmasına yatkın, sorumluluk duygusu gelişmiş, fen bilimleri, matematik, bilgisayar ve yabancı dil bilgisine sahip kişiler olması gerekir. 
Bunların yanında, otomasyon sistemleri, endüstriyel bakım onarım, güvenlik sistemleri, görüntü ve ses sitemleri dallarını seçecek kişilerin devre tasarım yeteneği ve matematiksel konulara ilgi duyan kişiler olmaları gerekir. 
Elektrik tesisatları ve pano montörlüğü, elektromekanik taşıyıcılar ve yüksek gerilim dallarını seçeceklerin kapalı yer ve yükseklik fobisi olmayan, tırmanma ve uzanma gibi bedensel çalışmaları yapabilecek kadar güçlü ve dayanıklı, sara ve benzeri hastalıkları bulunmayan kişiler olması gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI 
İstihdam edildikleri işletmenin çalışma sahasına (kâğıt, gıda, tekstil, otomotiv, tıp vb.) göre farklı ortam ve koşullarda çalışabilirler. Ortam olarak ev, iş yerleri ve fabrikaların kapalı ve açık mekânları kullanılır. Her türlü hava koşullarında çalışırlar. Aynı zamanda kapalı ortamlarda teknik servis elemanı olarak iş yaparlar. Çalışma ortamı bol ışıklı, sıcak ya da soğuk, gürültülü, kirli olabilir. Çalışırken elektrik çarpması ya da başka tür tehlikelere maruz kalınabilir. Bu nedenle görev yaparken dikkatli ve güvenlik önlemlerini alarak çalışmak gerekir.

Elektrik tesisatları ve pano montörleri; inşaatlarda, elektrik santrallerinde, şantiyelerde, ev ve iş yerlerinde çalışırlar. Çalışma ortamı tesisatın kurulduğu yere göre değişmekle beraber genellikle kapalı ortamlarda görev yaparlar. Elektrik dağıtım sistemlerinde çalışırken değişik hava koşullarında, yüksek yerlere tırmanarak zor şartlarda çalışmaları gerekebilir. Görevlerini yaparken dikkatsiz davranmaları önemli kazalara yol açabilir. İşin gerektirdiği güvenlik önlemleri (kask, emniyet kemeri, çizme, eldiven, tulum v.s) altında çalışmak zorundadırlar.
Elektrik tesisatları ve pano monitörlerinin çalışma ortamı; elektromekanik taşıyıcılar bakım onarım elemanı; genellikle çok katlı binalarda, kapalı mekânlarda bu sistemleri üreten iş yerlerinde ve inşaatlarda çalışırlar. Çalışma ortamı asansör, yürüyen merdiven/yol ve vinç montajında, iskele üzerinde, asansör boşluğunda güç pozisyonlarda çalışırlar. İşin gerektirdiği güvenlik önlemleri (kask, emniyet kemeri, eldiven, çizme, tulum vs.) altında, gerektiğinde kaynakçılarla koordineli çalışırlar.

Endüstriyel bakım onarımcının çalışma ortamı; görüntü ve ses sistemleri teknik servis elamanları; radyo, televizyon bakım onarımı, müzik seti ve CD bakım onarımı, video bakım onarımı, tuner, uzaktan kumanda, parça bakım onarımı şeklinde kendini göstermektedir. Ayrıca, otomobillerin elektronik aksamındaki seslendirme sistemi, oto-radyo ve teyplerinin bakım onarım işlerini de radyo ve televizyon bakım onarımcıları yapmaktadır. Kapalı mekânlarda, uygun koşullarda çalışılmaktadır. Ayrıca sinema, tiyatro, konser salonları, stadyum, açık hava tiyatroları çalışma alanları olabilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE  İŞ BULMA OLANAKLARI 
Ülkemizde bu alanın altında yer alan mesleklerinde iş bulma imkânı oldukça fazladır. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu bölgelerde bu meslek elemanlarına yoğun şekilde ihtiyaç duyulmaktadır. Kamuya ve özel sektöre ait kurum ve kuruluşların ilgili birimlerinde istihdam edilmektedirler. İşletmelerin teknik servislerinde, fabrikalarda, büyük ölçekli firmaların teknik departmanlarında çalışabilir veya kendi iş yerlerini açabilirler.

Elektrik tesisatçılığı ve pano montörlüğü; elektrik tesisatları ve pano montörlerinin iş bulma olanakları oldukça geniştir. Özel sektöre ait işletmelerde çalışma olanakları bulabildiği gibi küçük ölçekli işletmelerde de çalışabilir. Kanunlarda belirlenen şartları yerine getirmeleri durumunda, kendi işyerlerini açabilmektedirler.
İstihdam durumu, inşaat sektörüne bağlı olarak değişebilmektedir. Pano montörü olarak çalışan kişiler tesisat işlemlerinin, atölye, sistem ya da makinenin çalıştırılması ile ilgili yüzü ile ilgilenirler. Temel işlemler, mekanik montaj, bara işleme, kablo montajı ve pano testi gibi alanlarda ihtisaslaşma görülebilmektedir. Bu alanda çoğunlukla küçük ölçekli işletmelerin faaliyet gösterdikleri gözlenmektedir.

Endüstriyel bakım onarım elemanının, iş bulma imkânları oldukça fazladır. Kamu ya da özel sektöre ait kurum ve kuruluşların elektrikle ilgili birimlerinde, elektrik santrallerinde, fabrikalarda, şantiyelerde ayrıca, güç elektroniği, PLC yazılım ve uygulamaları, ölçüm/kontrol sensor sistemleri onarımı, elektronik AC, DC sürücü (driver) üniteleri onarımı, otomasyon sistemleri bakımı, elektronik kart onarımı, endüstriyel ağlar,
enstrümantasyon ve elektromekanik gibi alanlarda istihdam edilmektedirler. Kendi iş yerlerini açabilir ya da fabrikalarda bakım onarım elemanı olarak istihdam edilebilirler. Büyük ölçekli işletmeler genellikle elerindeki standart kapsamında tanımlanan tüm görevleri yapan endüstriyel bakım onarım elemanı istihdam ederken küçük ölçekli işletmeler özellikle cihazların ayarını yapma, baskılı devre hazırlama gibi işleri bu hizmetleri elektronik bakım onarım firmalarından satın almaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER 
Meslek eğitimi; Meslek Liselerinin (ML; AML; TL ve ATL) Elektrik-Elektronik Teknolojisi Alanında diploma programları ile Mesleki Eğitim Merkezleri, Halk Eğitim Merkezleri ve çeşitli yaygın eğitim kurumlarında sertifika programlarıyla verilmektedir. Liseden sonra, yüksek öğrenime geçiş sınavını başaranlar lisan programlarına devam edebilirler. Ayrıca YÖK uygulaması devam ettiği sürece meslek yüksekokullarının ilgili bölümüne sınavsız geçiş yapabilirler.
Meslek yüksekokulunu bitirenler, dikey geçiş sınavı ile lisans programlarına geçebilirler. Elektrik-elektronik alanında öğrenim gören öğrenciler, 2547 sayılı Kanunun 45. maddesine 4702 sayılı Kanun ile eklenen E bendi uyarınca mezun olduklarında sınavsız yerleştirilebilecekleri meslek yüksek okulu programları aşağıda belirtilmiştir:

• İtfaiyecilik ve Yangın Güvenliği
• Biyomedikal Cihaz Teknolojisi
• Elektrik
• Elektrik-Elektronik Teknikerliği
• Elektronik Haberleşme
• Elektronik Haberleşme (Uzaktan Eğitim)
• Endüstriyel Elektronik
• Endüstriyel Elektronik(Uzaktan Eğitim)
• Endüstriyel Otomasyon
• Endüstriyel Otomasyon(Uzaktan Eğitim)
• Ev Cihazları Teknolojisi
• Hidroelektrik Santralleri
• Mekatronik
• Mekatronik (Uzaktan Eğitim)
• Otomotiv
• Radyo ve Televizyon Tekniği
• Termik Santral Makineleri
• Termik Santrallerde Enerji Üretimi

Bu programlarda meslek yüksekokuluna devam eden öğrenciler, öğrenim süreleri sonunda girecekleri dikey geçiş sınavı ile belirlenen kontenjandan faydalanarak lisans programlarına geçiş yapabilirler. Lisans öğrenimine başlama hakkını elde eden öğrencilere üniversiteleri tarafından Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı uygulanır.